VÕ HIẾU NGHĨA

31/12/2013

 Nhà văn Nguyễn Văn Vĩnh đã bàn đến nhiều thói hư tật xấu thường thấy ở người nước ta như tính ỷ lại, tính ăn gian nói dối...

Nhất Thanh Vũ Văn Khiếu trong cuốn Ðất Lề Quê Thói (Phong Tục Việt Nam) cũng nhận xét rằng: "Người mình phần đông thường ranh vặt, quỷ quyệt, bộ tịch lễ phép mà hay khinh khi nhạo báng. Tâm địa nông nổi, khoác lác, hiếu danh...". 

Thật ra không chỉ một dân tộc nào mới hay nói dối, mà nó hiện hữu ở tất cả các nơi trên thế giới, nhất là đối với các chính trị gia, từ Nixon, Kissinger, Obama, Sarkozy, Hollande. Tức cười nhất là các kẻ gây chiến tranh, gây bao chết chóc đau khổ, lại nói dối rất tài giỏi để nhận được các giải thưởng hòa bình…

Định nghĩa

           Nói dối: chủ tâm nói cái gì đó không đúng. 

Nói dối có hại

Bao Tự được Chu U Vương sủng ái. Để làm nàng cười, nhà vua đã làm mọi cách. Sau nhiều lần cố gắng nhưng không thành, Quắc công Thạch Phủ tâu với vua là mình có cách làm cho nàng cười. Quanh đất nhà Chu cai trị vốn xây nhiều tháp dầu để khi có giặc kéo đến thì đốt các cột lửa báo hiệu cho chư hầu đến cứu. Quắc Công khuyên Chu U vương đốt lửa cho chư hầu đến để cho Bao Tự cười. U vương làm theo.

Quân chư hầu mấy nước lân cận trông thấy các cột lửa cháy, ngỡ là có giặc bèn hớt hải mang quân đến cứu. Đến kinh thành, thấy mọi người vẫn đi lại bình thường, không có giặc giã gì cả. Các chư hầu ngơ ngác nhìn nhau. Bao Tự ở trên đài trông thấy bật tiếng cười lớn. U vương vô cùng hoan hỉ vì làm được cho nàng cười. Xong U vương lệnh cho các trấn chư hầu rút quân về vì không có giặc.

Đến một thời gian sau, vua Chu lại sai đốt lửa lần nữa và các chư hầu lại bị lừa để Bao Tự có được tiếng cười.

U vương say mê Bao Tự, xa lánh vương hậu họ Thân. Bao Tự sinh được một vương tử, U vương rất yêu quý, định lập làm thái tử và muốn phế truất thái tử Nghi Cữu. Cha Thân Hậu bèn liên hệ với quân Khuyển Nhung bên ngoài kéo vào đánh úp Cảo Kinh. U vương vội cho đốt lửa hiệu triệu chư hầu tới cứu, nhưng các chư hầu bị lừa vài lần nên tưởng vua đùa, không tới nữa. U vương mang Bao Tự và con nhỏ bỏ chạy, bị quân Khuyển Nhung đuổi theo giết chết. Riêng Bao Tự bị vua Khuyển Nhung bắt về cung để mua vui.

Quân Khuyển Nhung cướp phá giết người kinh thành. Thân Hậu ân hận mang họa cho dân Cảo Kinh bèn viết thư triệu các nước chư hầu Tấn, Tần, Trịnh đến đánh quân Khuyển Nhung. Quân ba nước kéo đến đánh tan quân Nhung. Vua Nhung bỏ chạy. Bao Tự thấy quân các nước kéo vào cung bèn thắt cổ tự vẫn.

Nhà thơ Lý Bạch có câu:

Mỹ nhân nhất tiếu hoán thiên kim

Tạm dịch

Người đẹp nở một nụ cười đáng đổi lấy nghìn lạng vàng 

Nói dối là phương cách của người hèn yếu

 “Hầu hết mọi người nói dối khi họ cảm thấy không “an toàn” nếu nói thật”, chuyên gia tâm lý về những mối quan hệ Jackie Black nhận xét.

Tâm lý xã hội học đã giải thích cho chúng ta hiểu rằng: tại sao người Việt Nam hay nói dối; tại sao chỉ nói vui vẻ ngoài miệng mà sau lưng lại nói xấu nhau; tại sao trước mặt người chủ thì làm đàng hoàng, chủ quay lưng đi là lười biếng, bỏ việc; tại sao hay ăn cắp… Tất cả bắt nguồn từ cấu trúc tâm lý xã hội của người Việt Nam, nghĩa là từ yếu tố di truyền của cha ông xưa để lại. Vì người Việt Nam chúng ta trải qua 11 thế kỷ sống dưới chế độ bóc lột của người Trung Hoa, rồi một thế kỷ Pháp thuộc: trước mặt kẻ thù chúng ta chỉ vui vẻ ngoài mặt, sau lưng là chúng ta tuyên truyền phản đối, nói xấu họ; trước mặt những kẻ áp bức, chúng ta vui vẻ, làm việc hăng hái nhưng khi họ quay lưng đi là chúng ta ngưng không làm vì tội gì làm lợi cho kẻ thù! Hơn nữa, chúng ta còn phá hoại, lấy cắp càng nhiều bao nhiêu càng tốt vì tất cả tài vật đó là do công sức của chúng ta làm ra.

Từ thế hệ này đến thế hệ khác cứ lặp đi lặp lại các hành động đó nên chúng trở thành thói quen và trở thành bản sắc của người Việt Nam. Vào thời đó làm như thế là đúng, nhưng khi hết kẻ thù rồi mà chúng ta vẫn hành động, đối xử với nhau như thế thì đó lại là những điểm tai hại cần sửa đổi. Muốn cho dân tộc mình tốt đẹp, phát triển bền vững, chúng ta phải đổi mới từ việc nhận thức về con người mình cũng như bản sắc của dân tộc mình (Antôn NNSơn).   

Nói thật là phương cách của người mạnh mẽ

Chuyện cây anh đào. Khi George Washington lên 6 tuổi, cậu được tặng một cái rìu, và giống như phần lớn các bé trai khác, cậu rất thích thú. Cậu chặt vào mọi thứ trên đường đi nếu bắt gặp.

Một ngày, khi lang thang gần khu vườn và rất khoái chí chặt vào những cây đậu của mẹ, cậu phát hiện ra một cây anh đào nhỏ giống Anh Quốc xinh xắn, cái cây mà cha cậu yêu quý nhất. Cậu lấy rìu chặt thử vào thân rồi lột vỏ cây khiến nó chết khô.

Một thời gian sau, cha cậu phát hiện ra điều gì đã xảy ra với cái cây yêu quý của ông. Ông bước vào nhà trong sự giận dữ cực độ và gặng hỏi ai là kẻ tinh nghịch đã lột vỏ cây. Không ai có thể trả lời ông câu hỏi đó.

Nhưng vừa lúc ấy George, với cây rìu nhỏ bước vào phòng.

“George,” người cha hỏi: “Con có biết ai đã hại chết cây anh đào nhỏ xinh đẹp kia trong vườn không?”

Một câu hỏi khó trả lời, và trong khoảnh khắc cậu thoáng do dự, nhưng nhanh chóng lấy lại bình tĩnh rồi George Washington khóc oà: “Con không thể nói dối, cha biết con không thể nói dối! Con đã chặt cây bằng chiếc rìu nhỏ của con”.

Nỗi giận dữ tan biến nhanh trên khuôn mặt người cha, ông âu yếm ôm cậu con trai vào lòng và nói: “Con trai ạ, việc con không sợ nói ra sự thật với cha còn đáng giá hơn cả ngàn cây anh đào, dù chúng có trổ hoa bằng bạc hay là cái cây bằng vàng nguyên chất đi chăng nữa!” 

Nói dối có lợi – Nịnh thần

Vi Tiểu Bảo trong Lộc Đỉnh Ký của nhà văn Kim Dung, HongKong, Trung quốc. Chuyện từ thằng dốt chỉ khéo nói dối, nịnh bợ mà lên tới bậc quan cao nhất triều đình Trung quốc.

Thời của nịnh thần là mạt vận của chính nhân quân tử; đó là thời của nói dối, bóp méo sự thật, thời của những cuộc giết chóc ngầm, của nỗi lầm than đư­ợc thi vị hóa, là thời mà mọi sự thật bị bư­ng bít, xuyên tạc, nhân tài bị ruồng rẫy. Mỗi triều đại chỉ cần có một kẻ nịnh thần đã đủ để nghiêng ngửa, khốn nạn.

Nịnh thần (th­ường cũng là gian thần) và tham nhũng, là tai họa đẻ ra bởi quyền lực không bị kiểm soát, giống như­ con vắt sống bám vào việc hút máu. Nhưng nếu tham nhũng là hiện thân cho nỗi hổ thẹn, thì nịnh thần là biểu t­ượng của suy đồi đạo đức và chính trị. Nó sinh sôi cùng với sự suy tàn và để tạo ra sự suy tàn. 

Một chuyện đã gây cho tôi nhiều cảm xúc nhất, đó là chuyện một ông vua oai hùng, từng đánh Nam dẹp Bắc, thời Đông Chu. Năm 679 TCN, Tề Hoàn công họp chư hầu lần đầu ở đất Nhân. Từ đó ông trở thành bá chủ chư hầu. Năm 645 TCN, hai trọng thần là Quản Trọng và Thấp Bằng mất. Tề Hoàn công tin dùng ba gian thần Dịch Nha, Thụ Đao và Khai Phương , dù trước khi chết, Quản Trọng đã can không nhất định không được trọng dụng 3 người đó, nhưng như khí số đã hết, Tề Hoàn Công không nghe lời khuyên đúng, vẫn tin dùng chúng.

Khi Tề Hoàn công phát bệnh nặng, bọn Khai Phương, Dịch Nha, Thụ Điêu cho xây tường rào bao cung điện, đuổi hết mọi người ra, bỏ đói Tề Hoàn công đến chết. Kỳ tích thay, gần 2 tháng rồi mà ông vẫn sống. Án Nga Nhi lẻn vào thăm ông. Tề Hoàn công thấy hối hận vì tin dùng ba tên gian thần.

Ngày Ất Hợi tháng 10 năm 643 TCN, Tề Hoàn công qua đời. Ông ở ngôi tất cả 43 năm, hưởng thọ 73 tuổi. Một ông vua oai hùng đứng đầu các nước, chỉ vì nghe lời dua nịnh, mà lại bị chết đói trong ngục tù.

 Nhà giàu yêu kẻ thật thà, nhà quan yêu kẻ vào ra nịnh thần (dân gian) : Nhà giàu yêu người thật thà để tránh mất mát tiền của; vì thích được tâng bốc, biếu xén nên nhà quan yêu kẻ vào ra nịnh thần.

Lời thật mất lòng – quan liêm

Dân ta khi nói về thầy Chu Văn An, ai cũng một lòng ngưỡng mộ, vì thầy là một bậc hiền nho, một tấm gương tiết tháo, suốt đời không màng lợi danh. Thầy có công lớn trong việc truyền bá, giáo dục tư tưởng đạo đức Khổng giáo. Nhận thấy tài năng và đức độ của thầy, vua Trần Minh Tông(1314-1329) mời ra làm Tư nghiệp trường Quốc Tử Giám, dạy học cho thái tử. Đến đời Dụ Tông-thời kỳ suy sụp nhà Trần- tình hình thế sự thay đổi, vua quan ăn chơi sa đoạ, bọn gian thần tham nhũng, đục khoét dân nghèo ngày một nhiều.Cảm xót trước vận mệnh nước nhà, thầy đã nhiều lần can ngăn và dâng sớ chém 7 nịnh thần nhưng đều bất thành nên cáo quan về dạy học, viết sách cho tới khi mất. Sự nghiệp của thầy con ghi và thờ tại Văn Miếu Quốc Tử Giám.

Cao Bá Quát cũng từng viết về chuyện này :
                  Thất trảm yêu ma phải rợn lòng
                 Trời đất soi chung vầng hào khí
                Nước non còn mãi nếp cao phong

Nói dối, làm dối

Tất cả sự lừa lọc trong đời thực chất chẳng là gì khác ngoài lời nói dối được thực hành, và sự dối trá chuyển từ ngôn từ vào sự vật.

All deception in the course of life is indeed nothing else but a lie reduced to practice, and falsehood passing from words into things.

Robert Southey

                      ****** Người Tàu xấu xí có cẩm nang NĂM PHƯƠNG PHÁP:

•           KẾT: dùng mưu sâu để mua chuộc lòng người làm tay sai cho ta.

•         GIÁN: dùng gián điệp vào sâu trong lòng địch để phân hóa hàng ngũ địch. Dùng tiền tài vật chất hối lộ giai cấp lãnh đạo để phục vụ cho quyền lợi của ta.

•           TÁ: mượn dao giết người, mượn lực người gây vốn cho ta. Dân Việt đánh nhau chết, dân Tàu hưởng.

•           CÂU: là dụ địch nhân, bằng Phương châm 16 chữ và tinh thần 4 tốt

       - Phương châm 16 chữ: " Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai "
      - Tinh thần 4 tốt: "Láng giềng tốt, Bạn bè tốt, Đồng chí tốt, Đối tác tốt". Tốt quá nên mất hẵn Hoàng Sa, một nửa Trường Sa, ải Nam quan và một số đất đai ở biên giới.

•        NGỘ: là lừa dối đối phương. Lừa mua chân trâu, mèo, dừa, cây trái, đĩa, khi mua cao giá, khi không mua để lũng đoạn, làm kiệt quệ kinh tế… 

Câu đố : Quỷ nói dối hay nói thật ?

Bạn hãy tự tìm câu trã lời cho câu đố này đi.

Bạn sẽ thấy quỷ vừa nói dối vừa nói thật, tùy theo lúc.

Lúc đầu để dụ dỗ người ta phạm tội, gây tội ác, quỷ liền nói dối, phỉnh nịnh, bảo con người rằng, nếu người theo ta, người sẽ được hiểu biết thông thái (Adam), sẽ được lên Thiên đàng, nơi người sẽ được sung sướng hạnh phúc, nơi không có cảnh người bóc lột người, người áp bức người, nơi người sẽ được hưởng hòa bình và bình đẳng với nhau…

Nhưng sau khi quỷ đã chiến thắng, quỷ sẽ nói thật rằng, nếu ta nói đi đàng đông, ngươi sẽ phải đi đàng đông, nếu ta bảo người này là thánh, thì ngươi phải vái lạy, ta bảo ngươi làm gì thì ngươi phải làm theo, ta bảo ngươi không được làm thì ngươi phải không được làm. Nếu ngươi không nghe lời, quỷ sẽ đánh đập ngươi , dày xéo ngươi, cho ngươi vào hỏa lò, cho ngươi tù tôi hàng chục năm, hàng ngàn năm, cho người sống không không ra sống, chết không ra chết… 

NÓI DỐI, NÓI THẬT

 

Người ta thường cho rằng

người Việt hay nói dối

Thực tế cả thế giới

như bao ông lớn kia

đều đã lắm lần phịa.

 

Nói dối thường từ miệng

của những người hèn yếu

nô lệ hàng ngàn năm

trước mặt thì vâng dạ

Sau lưng lại chửi thầm.

 

Người phỉnh nịnh để sống

Người hãi khi nói thật

dối hại như Bao Tự

dối lợi như Tiểu Bảo. 

Nói thật là dũng cảm

như trẻ Washington

như Thầy Chu Văn An

như Anh hùng Nguyễn Biểu

Thà làm quỷ nước Nam

Hơn làm vương đất Bắc

 

Lừa lọc thực chất là

lời dối được thực hành,

Như Tàu trong năm pháp

Kết, Tá , Gián, Câu, Ngộ

Mười sáu chữ, Bốn tốt

Cướp ải Nam, Hoàng,Trường.

 

Quỷ nói dối hay thật ? 

VÕ HIẾU NGHĨA

                                                                                                                        31/12/2013